Arbeitslager Blechhammer
..."Obóz istniał do 1942 roku, kiedy to w jego miejscu utworzono dwa kolejne obozy. Ulokowano je w pobliżu sławęcickiego dworca kolejowego i przemysłowej bocznicy kolejowej zakładów w Blachowni Śląskiej. Z czasem od niemieckiej nazwy tej miejscowości cały powstający gigantyczny kompleks obozowy zaczęto określać mianem Blechhammer"...
Kompleks obozów pracy dzielił się na dwie zasadnicze części: Blechhammer północ i Blechhammer południe. W kompleksie północnym, znajdującym się w rejonie współczesnych dzielnic Blachownia i Sławięcice, więźniowie pracowali przy budowie fabryki benzyny syntetycznej Oberschlesische Hydrierwerke AG. Natomiast w kompleksie południowym, znajdującym się w regionie współczesnej dzielnicy Azoty i wioski Grabówka, więźniowie pracowali przy budowie fabryki benzyny syntetycznej I.G. Farbenindustrie A.G.
Obóz Blechhammer stał się największym obozem pracy dla Żydów w rejencji opolskiej i katowickiej. Więziono w nim ponad 4 tys. osób (w tym ok. 200 kobiet)
Obóz składał się z 25 baraków więziennych, otoczonych betonowym, czterometrowym murem z zasiekami. Obozu strzegło dziewięć wież strażniczych. Na jego teren prowadziły dwie bramy: Brama Pierwsza, przyległa do drogi wychodzącej na współczesną ulicę Spacerową, oraz Brama Druga, prowadząca do obozu załogi SS.
Więźniowie pracowali przy rozbudowie zakładów chemicznych i budowie dróg leśnych na dwie zmiany, po 12 godzin dziennie, także w niedziele. Niewolnicza praca była wyczerpująca. Wolny czas wypełniano apelami i bezwzględną selekcją więźniów. Chorych, wycieńczonych i niezdolnych do dalszej pracy odsyłano do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Powodowało to ukrycie rzeczywistej śmiertelności w obozie. Na miejsce odesłanych sprowadzano nowe kontyngenty Żydów.
Warunki bytowe i higieniczne ulegały stałemu pogarszaniu. Strażnicy byli brutalni, a w obozie panował terror. Komendantem obozu był SS-Hauptsturmfuhrer Otto Brossmann.
Obóz koncentracyjny składał się z czterech części: - Judenlager (Żydzi z całej Europy) – znajdował się w centralnej i południowej części obozu, przyległej do torów kolejowych; - Bahnhofslager (obóz koncentracyjny dla wszystkich narodowości, głównie dla Polaków) – niewielki obóz położony w północnej części; - SS Lager (wydzielona część dla załogi SS) – znajdował się w centralnej części obozu, pomiędzy Judenlager i Bahnhofslager.
..."Więźniowie byli pozbawieni opieki lekarskiej czy sanitarnej, gdyż baraki szpitalne były przeznaczone wyłącznie dla niemieckiego personelu obozowego i fabrycznego. Na terenie tego szpitala (tzw. HKB) wybudowano duży schron przeciwlotniczy, który ocalał do dnia dzisiejszego. Na co dzień przetrzymywano w nim zapasy żywności, odzieży, lekarstw i innych rzeczy"... Obozy należące do Blechhammer północ (Oberschlesische Hydrierwerke AG Blechhammer): Firmenlager (obóz dla Niemców i kierowników technicznych innych narodowości, były trzy takie obozy w różnych miejscach);Mädchenlager (obóz pracy dla kobiet, znajdujący się w pobliżu Blachowni);
Blechhammerlager (obóz pracy przymusowej dla Polaków i Rosjan);
Kanallager BAB-21 (obóz jeńców wojennych dla żołnierzy w wojsku brytyjskim między innymi z Nowej Zelandii, Palestyny i Indii - bataliony pracy przymusowej BAB – Bau und Arbeitsbataillonen, jeńcy pochodzili z obozu jenieckiego Stalag VIII-B w Łambinowicach);
Wiesenlager X/1573/M (obóz jeńców wojennych rosyjskich, polskich, brytyjskich, belgijskich, jugosławiańskich i Bułgarów)Bordel Barake 987 dom publiczny z kilkunastoma Polkami i Ukrainkami dla obozu brytyjskiego
Waldlager (obóz Włochów; Przebywali w nim Rosjanie, Polacy, Francuzi, Bułgarzy i Czesi.);
Strafgefangenenlager XVI/1579/M (Wśród więźniów tego obozu najliczniejsi byli Rosjanie, Polacy i Francuzi.);Lagerehrenforst (obóz dla jeńców wojennych polskich, Czechów i Jugosłowian, znajdował się w Sławięcicach);
Meisterlager (obóz dla kierowników i specjalistów technicznych);Justizstrafgefangenenlager XV/1578/M dla więźniów skazanych sądownie (Przebywali w nim Rosjanie, Polacz, Francuzi, Belgowie, Włosi, Czesi i inni.);
AEL Arbeitserziehungslager (karny obóz dla podejrzanych o uchylanie się od pracy lub naruszenie dyscypliny obozu);
Dorflagerwest (obozy pracy przymusowej dla więźniów z Ukrainy, Polski i Jugosławii);
Unruhelager (karny obóz pracy);Dorflager (obóz pracy dla Niemców) w którym przez pewien czas przebywali Żydzi a także cywilni robotnicy przymusowi z Polski, Zwiąsku Radzieckiego i Czech;
Ehrenforstlager (obóz Sławięcice) przeznaczony dla robotników przymusowzch z Polski, Czech i Jugosławii
Bahnhofslager (obóz koncentracyjny dla wszystkich narodowości, głównie Polaków);Judenlager (obóz koncentracyjny dla Żydów różnego pochodzenia);
Mädchenlager (obóz pracy przymusowej dla kobiet, znajdujący się w pobliżu Sławięcic);Schleusenlager (obóz pracy dla więźniów francuskich, znajdujący się w Sławięcicach);
Krankenhaus (szpital dla pracowników polskich i Niemców);Obozy należące do Blechhammer południe (IG Farben-Industrie):Donaulager (obóz dla pracowników przy budowie kanału Odra/Dunaj)
Więźniowie byli podzieleni na grupy robocze liczące od 100 do 200 osób zwane komandami. Zatrudniały ich różne firmy budowlane pracujące na zlecenie kierownictwa (Oberschlesische Hydrierwerke AG: inż. Josenhans, dr. Hecker oraz Riedmüller) budowy zakładów. Grupa robocza więźniów zatrudniona przez daną firmę przeważnie tworzyła jedno komando.
Ogółem na terenie zakładów pracowało kilkadziesiąt komand. Na podstawie zatrudniających więźniów podobozu Blechhammer oraz niektórych oddziałów, w których więźniowie pracowali: Komando nr: 2 Beton und Monierbau 6 Krause 9 Uhde 11 Boswan und Knauer 14Fuchs (Isolierbetrieb) 15Rösner 17 Asphaltbau Gesellschaft 20 Alex und Sohn 20 Wieacker 21 Oddział Kraftwerk 22 Firma Niedruck 23 Oddział Hydrierung 24 Schwelerei 25 Firma AEG Gleiwitz 27 Oddział Bau 408 28 Betriebskontrolle 29 Firma Henner 30 Holzwerkstatt OHW 32 Kurt Hein 33 Redemann 36 Dickerhoff und Wydmann 40 Peters 42 Schreck 49 Pook und Grün 55 Przybilla Wykonawcami robót inwestycyjnych oraz dostawcami maszyn i urządzeń były firmy: Siemens, Lurgi, Humbolt, Demag i inne specjalistyczne. W lipcu 1944 r. rozpoczęły się amerykańskie bombardowania zakładów chemicznych w Kędzierzynie-Koźlu, więźniowie przystąpili do budowy schronów przeciwlotniczych
...W miejscu masowych egzekucji w 1968 r. wystawiono pomnik. W 2004 r. decyzją Rady Miejskiej wystawiono tablicę informacyjną z opisem w językach angielskim, hebrajskim i polskim.
lokalizacja GPS:
50°21'35.4"N+18°19'09.3"E
50.35983,18.3170763,17
więcej informacji na stronie: http://www.obozy.blechhammer1944.pl/ http://www.sztetl.org.pl/pl/article/kedzierzyn-kozle/13,miejsca-martyrologii/461,oboz-pracy-przymusowej-blechhammer/ http://odkrywcy.pl/kat,132794,title,Arbeitslager-Blechhammer-przemijajace-i-ciche-slady-ludzkiej-tragedii,wid,15302847,wiadomosc.html?smg4sticaid=616755
